•  telefony  •  pogoda  •  zdjęcia  •  mapa  •  historia
Sobota: 19 kwietnia 2025
 • wprowadzenie
  WIEŚ  
 • położenie
 • plan
 • historia
 • pałac
 • szkoła
  OKOLICA  
 • biogramy
 • ciekawe miejsca
 • cmentarze
 • archeologia
 • przyroda
 • turystyka
 • noclegi
  LUDZIE  
 • sołtysi
 • nauczyciele
 • proboszcze
 • żyli tutaj
  ZBIORY  
 • zdjęcia 
 • mapy
 • dokumenty
 • ciekawe historie
 • pamiątki
  FOLKLOR  
 • zwyczaje
 • stroje
  KONTAKT  
 • księga gości
 • kontakt z autorem
Oznaczenia:
     nowe
     aktualizacja

  Visual LightBox Gallery generated by VisualLightBox.com
Cmentarz ewangelicki ŚREM



  DATOWANIE CMENTARZA
Posiłkując się "Dziejami Śremu" pod redakcją Stefana Chmielewskiego można stwierdzić, że w Śremie wieku XVI i XVII wpływy protestantyzmu były nikłe, mimo istnienia silnych ośrodków ze zborami w Kórniku, Bninie i Jaszkowie.
Pod zaborem pruskim liczba ludności ewangelickiej wzrastała z 6,4% (1816 r.) do 27,3% (1860 r.). Do otrzymania poszpitalnego kościoła Św. Ducha ewangelicy korzystali z duszpasterskiej opieki zboru w Książu. Gminę ewangelicką utworzono prawdopodobnie w 1847 roku, ale schematyczny plan sieci drożnej śremskiego węzła komunikacyjnego wskazuje lokalizację (istnienie) cmentarza ewangelickiego już w 1837 roku.

  LOKALIZACJA NA MAPIE GPS N: 52° 5' 11" E: 17° 0' 48"

Cmentarz leżał przy ul.Kilińskiego, po jej wschodniej stronie - naprzeciwko jednostki wojskowej. Obecnie na jego terenie znajdują się bloki mieszkalne.







  STAN CMENTARZA
Na cmentarzu chowano parafian obecnego kościoła Św. Ducha, który w XIX i początkach XX wieku należał do ewangelików.
W 1952 r. ekshumowano 6 żołnierzy radzieckich z mogił znajdujących się na cmentarzu ewangelickim w Śremie. Dokument urzędowy z 1953 r. informuje, "że odnośnie cmentarza poewangelickiego (w Śremie) to poza drobnymi naprawami parkanu od strony bocznej ... innych zniszczeń w oparkanieniu nie stwierdzono."
W wykazie czynnych i nieczynnych cmentarzy związków wyznaniowych na terenie miasta Śrem z 1953 r. określono lokalizację cmentarza ewangelickiego przy drodze do Nochowa, o powierzchni 13.500m kw. (na szkicu sytuacyjnym z 1966 r. podano powierzchnię 0,8784 ha). W stanie zachowania wskazano na zniszczenie studni w 80% (nieczynna) i parkanu w 50%, kostnica użytkowana przez wojsko jako magazyn. W uwagach napisano: "część cmentarza przyłączona do terenów wojskowych skutkiem czego parkan został rozebrany i odgrodzono kolczastym drutem". W rubryce przeznaczenie cmentarza w planie zagospodarowania przestrzennego zapisano brak planu. W odręcznym planie sytuacyjnym z 1954 r. zaznaczono mogiłę zbiorową 132 Niemców i Węgrów - żołnierzy poległych w wojnie w roku 1945 o wymiarach 2x20 m. W dokumentach z 1956 r. stwierdzono, że cmentarz jest całkowicie opuszczony, nagrobki pokrzywione murki i metalowe opłotowania mogił zniszczone rdzą, powywracane, niektóre mogiły-grobowce pozapadane, część nie odróżnia się od terenu.
Cały cmentarz zarośnięty gęsto kilkunastoletnimi krzewami. Część cmentarza wraz z kostnicą jednostka wojskowa użytkuje jako plac ćwiczeń i w tym miejscu ślady cmentarza są całkowicie zatarte. Parkan druciany w trzech miejscach przerwany, a od strony jednostki wojskowej jest płot z drutu kolczastego. Stwierdzono, że dalsze utrzymywanie cmentarza jako takiego jest niecelowe i wskazane jest wystąpienie z wnioskiem do ministerstwa o adaptację na zieleniec publiczny.
W 1966 r. podjęto decyzję o likwidacji cmentarza jako nieużywanego od 1945 r. Nieliczne pochówki miały miejsce w 1952, 1954 i 1957 roku. W roku 1967 r. cmentarz ewangelicki w Śremie zamknięto, a teren przeznaczono na miejską zieleń publiczną.
W 1968 roku przeprowadzono ekshumacje ludzkich szczątków na cmentarz rzymsko-katolicki przy ulicy Cmentarnej w Śremie.

W 2010r. przy ul. Kilińskiego w Śremie, odsłonięto tablicę okolicznościową, z inicjatywy Barbary Jedlińskiej z Koła Seniorów działającego przy Towarzystwie Pomocy Potrzebującym im. Brata Alberta "Nadzieja"; przy wsparciu Fundacji na Rzecz Rewaloryzacji Miasta Śrem.

  ZDJĘCIA

 
 
  Prawa autorskie zastrzeżone © Bogusław Kuik 2009-2015 Aktualizacja: 9 sierpnia 2015